सृजनशील शिक्षक

मागील भागामध्ये आपण पाहिलं की, मोबाईल वरती शैक्षणिक व्हिडिओ निर्मिती कशी करावी या संदर्भातली माहिती. आजच्या लेखामध्ये कॉम्प्युटरच्या किंवा लॅपटॉपच्या माध्यमातून व्हिडिओ निर्मिती कशी करायची हे पाहणार आहोत.

असं म्हणतात की, एक चित्र हजारों शब्दांचं काम करतं. तर मग विचार करा एक व्हिडीओ किती शब्दांचं काम करत असेल? नक्कीच एक व्हिडिओ लाखो शब्दांचं काम करु शकतो. अनेक गोष्टी आपण न सांगताही व्हिडिओच्या माध्यमातून समोरच्या व्यक्तीला पटवून देऊ शकतो.

व्हॉट्सअ‍ॅप ग्रुपच्या माध्यमातून दिलेला अभ्यास हा त्या ग्रुप मधल्या सर्व सहभागी विद्यार्थ्यांना ग्रुपमध्येच पाहता येतो. त्याचबरोबर विद्यार्थ्यांनी केलेला सर्व अभ्यासही विद्यार्थी याच ग्रुपवर पोस्ट करत असतात. ग्रुपवर यामुळं अनेक पोस्ट्सचा अगदी भडिमारच पाहायला मिळतो.

शिक्षणात तंत्रज्ञानाचा वापर जसजसा वाढत आहे तसतशा त्यातून निर्माण होणाऱ्या गरजाही वाढत आहेत. या गरजेतूनच ‘स्क्रीन रेकॉर्डिंग’हा शिक्षणातील तंत्रज्ञानासंदर्भातील नवीन प्रकार आपल्याला पाहायला मिळतोय.

सोप्या भाषेत सांगायचं झालंच तर अ‍ॅनोटेशन म्हणजे अशी व्यवस्था, ज्या मध्ये आपण पीडीएफ, फोटो किंवा mp4 अशा कोणत्याही फॉरमॅटमध्ये आपल्याला महत्त्वाच्या वाटणार्या. मुद्दांना, एखाद्या गोष्टीला अधोरेखित करणंं किंवा एखाद्या गोष्टीला बाणाने दर्शवणं यासारख्या गोष्टी करू शकतो.

ॲडव्हान्स वापर केला तरआपणॲनिमेटेड पीपीटीच्या साह्यानं नेहमीपेक्षा जास्त चांगल्या पद्धतीनं आपल्याला विद्यार्थ्यां समोरआपलं सादरीकरण करता येऊ शकतं, आपला विषय त्यांच्यासमोर आणखी चांगल्या पद्धतीनं मांडता येऊ शकतो.

मागील लेखामध्ये आपण पाहिलं की, प्रत्यक्षात मुलांना समोर न बसवताही ऑनलाईन पद्धतीनं, व्हर्च्युअली परीक्षा कशी घ्यायची? या संदर्भातील माहिती. आजच्या या भागामध्ये आपण जाणून घेणार आहोत की, ई परीक्षा ऑफलाईन कशी घ्यायची?

कोरोनाच्या या संकटामध्ये मुलांना सध्या ऑनलाईन पद्धतीनं शिकवणं सुरू आहे. शिकवलेलं या मुलांना कितपत समजलं हे जाणून घेण्यासाठी त्यांचं मूल्यमापन करणं, त्यांची एखादी चाचणी, एखादी परीक्षा घेणं हा एक शिक्षणाचा भाग आहे.

शिक्षणामध्ये तंत्रज्ञानाच्या संदर्भात वेगवेगळे प्रयोग सध्या चालू आहेत. त्यातलाच एक प्रयोग म्हणजे फोर डी ॲप्लिकेशनचा वापर करून अध्ययन आणि अध्यापन करणं होय.या लेखात शिक्षणामध्ये 4D चा वापर कसा करता येऊ शकतो हे काही उदाहरणाच्या माध्यमातून समजून घेऊया.

आज मोबाईल, कॉम्प्युटर, लॅपटॉप, टॅबलेट,प्रोजेक्टर आदी इक्विपमेंट्सचा शिक्षणामध्ये वापर वाढलाय. त्यामुळं ई-लर्निंग प्रक्रिया अधिक गतिमान होताना दिसतेय. यामध्ये आणखी एक प्रकार आपल्याला पाहायला मिळतो तो म्हणजे ‘स्क्रीन कास्ट’ किंवा ‘स्क्रीन मिरर’चा.

गेल्या तीन-चार वर्षांमध्ये गुगल फॉर्म्स हा सर्वांच्या परिचयाचा शब्द बनला आहे. खासकरून लॉकडाऊनच्या काळात तर याचं महत्व आणि वापर दोन्हीही किती वाढलेलं आहे हे तुमच्या लक्षात आलं असेल. ‘गुगल फॉर्म्’' ही गुगलची एक विनामूल्य ऑनलाईन सेवा आहे.

‘गुगल मॅप्स’हे नाव आज अनेकांना परिचित आहे. आज प्रत्येकाच्या मोबाइलमध्ये हे ॲप बाय डिफॉल्ट आपल्याला पाहायला मिळतं. कारण आता अनेक कंपन्यांना हे ॲप मोबाईलमध्ये इन्स्टॉल असण्याची गरज वाटते. पण आपण याला शैक्षणिक दृष्टिकोनातून कसं वापरावं?

नाव ऐकल्यावर थोडं वेगळं वाटलं असेल, परंतु काळानुसार ही गोष्ट सुद्धा आता लागू पडेल. कारण दवाखाना, क्लिनिक, हॉस्पिटल हे शब्द आपण आतापर्यंत ऐकलेले आहेतच.आजच्या या लेखामध्ये आपण पाहणार आहोत की, एज्युकेशनल ई-क्लिनिक म्हणजे काय?

सध्या 'हॅशटॅग' हा शब्द अनेक ठिकाणी आपल्याला ऐकायला मिळतो. परंतु हॅशटॅग म्हणजे नेमकं काय? त्याचा उपयोग नेमका कशासाठी केला जातो? कोणकोणत्या ठिकाणी हा वापरतात आणि हॅशटॅग कशा पद्धतीने तयार करावा? या सर्व गोष्टींची माहिती आपण आजच्या लेखामध्ये घेणार आहोत.